افت ۶۰ درصدی ساخت مسکن در تهران

0

افت ۶۰ درصدي تيراژ ساخت آپارتمان در تهران طي ۸ ماه اول امسال، ركورد «عمق» ركود مسكن را براي سال۹۳ به ثبت رساند. تازه‌ترين آمار صدور پروانه‌هاي ساختماني نشان مي‌دهد ميانگين ماهانه «عرضه جديد» مسكن در پايتخت از سطح نياز پايين‌تر آمده و از ساخت ۲۰ هزار واحدمسكوني طي ماه‌هاي سه سال گذشته به حدود ۹ هزار واحد در ۸ ماه‌ اخير رسيده است. با تشديد ركود در پاييز، حجم احداث به ۴ هزار آپارتمان در ماه نيز نزول كرده است. پيامد وضعيت فعلي كه در ۱۰ سال گذشته بي‌سابقه بوده، بررسي شده است.

 

پایگاه خبری خانه حامیان سنگ ایران به نقلی از دنیای اقتصاد كاهش بي‌سابقه ساخت‌وسازهاي مسكوني در شهر تهران طي ماه‌هاي اخير، نرخ «عرضه جديد» آپارتمان در پايتخت را به كمتر از «كف نياز» بازار رسانده و باعث شده ركورد « عمق ركود مسكن» براي سال۹۳ به ثبت برسد.

بعد از اعلام هفته گذشته مركز آمار ايران در خصوص كاهش ۴۶درصدي ساخت‌‌وساز در كل كشور طي بهار۹۳ و افت ۵۰ درصدي همين شاخص در تهران، دو روز پيش «دنیای اقتصاد» به اطلاعات تازه‌اي دست پیدا کرد كه وضعيت ساخت‌وساز‌جديد در تهران طي ۸ماه امسال را نامناسب‌تر از نيمه‌اول توصيف مي‌كند. گزارش «دنياي‌اقتصاد» از تازه‌ترين آمار مربوط به صدور پروانه‌هاي ساختماني حاكي است: انقباضي كه نيمه‌اول امسال در فعاليت‌ بسازوبفروش‌ها به‌وجود آمد و تيراژ ساخت‌وساز را در مدت ۶ ماه، ۵۱درصد كاهش داد، هم‌اكنون تشديد شده و تحت‌تاثير آن، حجم ساخت مسكن طي ۸ ماه اول امسال در پايتخت ۶۰ درصد و در دو ماه اخير بيش‌از ۸۰ درصد نسبت به مدت مشابه پارسال افت كرده است. در شهر تهران از ابتداي فروردين سال۹۳ تا پايان آبان‌، فقط ۷۳ هزار و ۵۳۰ واحدمسكوني جديد ساخته شده است در حالي‌كه، سال گذشته در همين فاصله زماني، براي احداث ۱۸۳ هزار و ۳۸۰ واحد مسكوني مجوز ساخت توسط شهرداري صادر شد. تحت‌تاثير افت ۶۰درصدي تيراژ ساخت مسكن در تهران، ميانگين ماهانه «عرضه جديد» آپارتمان در سال جاري به حدود ۹ هزار واحدمسكوني رسيده؛ ضمن اينكه تيراژ ماهانه ساخت از حدود ۱۰ هزار واحد در ماه‌هاي ابتدايی سال۹۳ به سطح ۴ هزار واحد در يكي دو ماه اخير تبديل شده است. اين در حالي است كه بررسي‌‌هاي رسمي متوليان بخش مسكن -كه اواخر سال گذشته و اوايل امسال درباره حجم نياز مسكن در كل كشور طي سال‌هاي ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۵ انجام شد- نشان مي‌دهد: در پايتخت با احتساب سه پارامتر «تقاضاي انباشت»، «نرخ تخريب ساختمان» و «تشكيل خانوارهاي جديد ناشي از ازدواج»، حجم حداقلي نياز ماهانه مسكن رقمي معادل ۱۰ هزار واحد مسكوني است به اين معني كه در شرايط طبيعي بايد سالانه ۱۲۰ هزار واحد مسكوني جديد در تهران ساخته شود. اما كارنامه بسازوبفروش‌ها طي ۸ ماه اول امسال بيانگر آن است كه برآيند ميزان «عرضه جديد» ماهانه در تهران حدود ۱۰۰۰ واحد مسكوني از مرز «نياز مسكن» پايين‌تر آمده است. اين فاصله براساس ميانگين ۸ماه ساخت‌وساز در ماه‌هاي گذشته از سال۹۳ محاسبه شده است، اما در ماه‌هاي مهر و آبان امسال كه صدور پروانه‌هاي ساختماني نسبت به نيمه اول سال کمتر شد، به ترتيب ۵۹۰۰ واحد و ۴۱۰۰ واحد مسكوني جديد در پايتخت ساخته شده كه به اين ترتيب مي‌توان گفت در پاييز امسال نرخ احداث مسكن به حدود نصف نياز موجود در بازار رسيده است. كارشناسان مسكن با اشاره به «دور از انتظار نبودن تكرار رفتار پاييزي بسازوبفروش‌ها در فصل زمستان»، احتمال مي‌دهند: كل «عرضه‌جديد» سال۹۳ در تهران به ۱۲۰ هزار واحدمسكوني نرسد و عملا بازار مسكن بعد از سه سال «مازاد عرضه»، با نوعي بي‌تعادلي در برابر «نياز مسكن» روبه‌رو شود.

اثبات ركود بي‌سابقه از روي آمار
بررسي‌هاي «دنياي‌اقتصاد» از نزول ساخت‌وساز مسكوني در سال جاري حاكي است: ركودي كه در سال۹۳ دامن بازار عرضه جديد مسكن را گرفت در ۱۰ سال گذشته بي‌سابقه بوده است.
امسال در بازار مسكن، به عنوان سال دوم ركود از دوره چهارم رونق و ركود محسوب مي‌شود. معمولا در سال دوم ركود مسكن، ارقام مربوط به دو شاخص «افت قيمت» و «كاهش ساخت‌وساز» به حداكثر سطح ممكن در مقايسه با سال اول، مي‌رسد.
پارسال به عنوان سال اول ركود، حجم ساخت‌وسازهاي مسكوني در شهر تهران بعد از دو سال رونق كم‌سابقه، ۵درصد كاهش يافت. اما امسال اين حجم عرضه جديد، تا اين لحظه ۶۰درصد افت نشان مي‌دهد. افت ۶۰درصدي مربوط به ميانگين ۹ماهه است در حالي‌كه در دو ماه اخير، نرخ كاهش عرضه از ۸۰درصد هم تجاوز كرده است. بازار مسكن از سال۸۳ تاكنون، اين ميزان نزول عرضه را به خود نديده بود. تا پيش از كاهش ۶۰ درصدي ساخت‌وساز در سال۹۳، بيشترين افت عرضه‌جديد در تهران، در سال۸۸ كه اوج ركود مسكن دوره سوم به حساب مي‌آيد، رخ داد. در سال۸۸ همزمان با كاهش ۱۴درصدي قيمت مسكن در تهران، ساخت‌وساز نيز ۴۳درصد افت كرد. در حال‌حاضر در تهران، اگرچه معاملات خريد مسكن طي ماه‌هاي اخير به‌طور نسبي افزايش پيدا كرده و شتاب كاهش قيمت تا حدودي كند شده، اما سرمايه‌گذاري‌هاي ساختماني به عنوان موتور اصلي ركود و رونق، همچنان در وضعيت ركودي قرار دارد؛ به‌رغم توقف روند كاهش قيمت مسكن در پاييز امسال و حتي افزايش ۳درصدي ميانگين ۹ماهه قيمت در سال جاري نسبت به مدت مشابه پارسال و همچنين افزايش حدود ۲۰درصدي معاملات خريد در فصل گذشته نسبت به پاييز۹۲، اما در ساخت‌وساز، بازار شاهد تشديد نزول عرضه‌جديد است. افت بي‌سابقه «عرضه‌جديد» مسكن در سال جاري، درست بعد از سه سال صعود مداوم ساخت‌وساز اتفاق افتاده است. سال ۹۰ در شهر تهران، «عرضه جديد» يا همان ساخت‌وسازهاي مسكوني براي اولين‌بار از مرز ۲۰۰ هزار واحدمسكوني در سال، عبور كرد و ۵۳ درصد افزايش يافت. در سال۹۰، اگرچه هنوز قيمت مسكن به اوج نرسيده بود اما «رونق زودرس» در سمت عرضه كه تحت تاثير مقررات ساختماني از جمله طرح تفصيلي، تحريك شده بود، ساخت‌وساز را با رشد ۵۳درصدي مواجه كرد. در سال۹۱ به‌عنوان اوج رونق مسكن –قيمت در اين سال ۵۰درصد افزايش يافت- بيشترين حجم ساخت‌وساز معادل ۲۵۳ هزار واحدمسكوني جديد در تهران رقم خورد. با اين حال اگرچه در سال۹۲، به عنوان سال اول ركود ساخت‌وساز ۹درصد كاهش يافت، اما حجم واحدهاي جديد شروع به‌ ساخت، همچنان سطح بالاي ۲۰۰ هزار واحد را حفظ كرد و در كل، ۲۳۹ هزار واحد مسكوني در سال گذشته در تهران ساخته شد.

زمان بروز آثار ركود سنگين
تيراژ ساخت ماهانه حدود ۲۰ هزار واحد مسكوني در تهران طي سال‌هاي ۹۰ و ۹۱ و ۹۲، بازار مسكن پايتخت را با «مازاد‌عرضه» روبه‌رو كرد و باعث شد قيمت مسكن در بهار۹۳ از نقطه اوج فرو بريزد. اما وضعيت فعلي بازار كه «عرضه‌جديد» ۶۰درصد نسبت به پارسال كاهش پيدا كرده، نگران‌كننده است. مجموع ساخت‌وسازهاي ۸ ماه اول امسال در تهران، حجم عرضه‌جديد را به سطح پايين مرز نياز مسكن رسانده است. هم‌اكنون بازار ساخت، در «مرز عرضه» قرار گرفته و پيامد آن، مي‌تواند از سال‌۹۵ به بعد، به شكل كمبود آپارتمان بروز كند. اين در حالي است كه بازار سال۹۴ به دليل وضعيت مطلوب ساخت‌وسازهاي سال۹۱ و ۹۲، مشكل آنچناني از ناحيه عرضه نخواهد داشت. به گزارش «دنياي‌اقتصاد»، تازه‌ترين آمار از ساخت‌وسازهاي مسكوني در كل كشور نيز حكايت از آن دارد كه در ۴ ماه اول امسال ۱۵۳ هزار واحدمسكوني جديد ساخته شده كه ۳۷درصد نسبت به مدت مشابه سال۹۲ كاهش نشان مي‌دهد.  نزول ساخت كشوري مسكن نسبت به افت ۴۶درصدي بهار۹۳، اندكي بهبود پيدا كرده است. در چند روز گذشته، برخي كارشناسان نظرات قابل‌تاملي درباره نحوه تاثيرگذاري ركود عرضه مسكن، عنوان كردند و مثلا گفته‌اند «افت ساخت‌وساز در سال۹۳ باعث جهش قيمت مسكن در سال۹۴ خواهد شد»! اين افراد براي اثبات ادعاي خود حتي آمار غلط داده و اعلام كرده‌اند «بعد از ركود سال۹۰، قيمت مسكن در سال۹۱ با افزايش حدود ۱۴۰درصدي روبه‌رو شد»! به گزارش «دنياي‌اقتصاد»، هر دو دسته اين اظهارنظرات غلط و غيرواقعي است؛ اول اينكه، از آنجا كه ساخت‌وساز پروسه ۲ساله دارد، در نتيجه كاهش آن در سال‌جاري، اثر خود را در سال۹۵ مي‌گذارد. دوم اينكه؛ سال۹۰ نه تنها ركود نبود كه سال اول رونق بعد از ركود۸۸ بود طوري‌كه قيمت مسكن، ۱۴درصد و ساخت‌وساز ۵۳درصد رشد كرد. از طرفي، طبق گزارش‌هاي رسمي مركز آمار و دفتر اقتصاد مسكن وزارت راه‌وشهرسازي، در سال۹۱ متوسط قيمت مسكن در تهران ۵۰درصد افزايش پيدا كرد نه ۱۴۰ درصد. بنابراين، اگرچه ركود سنگين ساخت‌وساز و ركوردزني آن در سال۹۳، براي آينده بازار مسكن هزينه‌زا است، اما در صورتي كه جوسازي‌ها و تحليل‌هاي نادرست، مهار شود، تبعات منفي اين رخداد، لااقل در سال آينده بروز نمي‌كند.

نظر دهید